Je werk is zeer specifiek. Hoe is het contact met de bewoners? En hoe is het contact met de gemeenschap vanuit jouw plek?
Ik werk nu zo’n zes jaar als logopedist in OlmenEs. Mijn rol is meer adviserend en ondersteunend in situaties waarbij de communicatie van en met een bewoner niet vanzelfsprekend (meer) gaat. Spreken is de moeilijkste vorm van communicatie, en het is moeilijk om nog te verbeteren of aan te leren. Mooier is, om met elkaar te kijken naar wat een bewoner eigenlijk al aangeeft (via lichaamshouding, mimiek, gebaren). En wat hij/zij ter ondersteuning van het spreken kan gebruiken. Denk hierbij aan gebaren, pictogrammen, foto’s.
Belangrijk hierbij is dat je altijd jezelf als instrument meeneemt, dus hoe je het contact maakt en hoe je de ander ontmoet. Dat is Totale Communicatie in een notendopje.
Omdat ik vooral met begeleiders en ook met bewoners werk, voel ik me ondertussen echt onderdeel van de gemeenschap. Het project heeft hieraan wel een grote ‘boost’ gegeven.
Vorig jaar is er geld vrijgekomen om het project totale communicatie op te zetten om bewoners die niet verbaal sterk zijn te ondersteunen om zich te uiten. Was het project jouw initiatief?
Vorig jaar gebeurden er twee belangrijke dingen: Rob vroeg me om het begrip Totale Communicatie breder bekend te maken binnen OlmenEs middels scholing aan alle teams. De aftrap hiervan is eind mei. Maar eigenlijk zijn we hier al begin 2016 mee begonnen door het gebaar van de week te introduceren.
Daarnaast heeft Eelco Galama, vader van een bewoner, het project ‘Laat hen spreken’ bedacht en ingediend bij een prijsvraag van De Friesland. Het idee was dankzij alle stemmers winnend, dus hadden we opeens € 5000,- te besteden. Ja, en toen begon het werk voor mij eigenlijk pas, want de ideeën moesten uitgewerkt worden.
Wat houdt het project precies in en hoe heb je het vormgegeven?
Met het geld hebben we verschillende vormen van communicatie-apparatuur kunnen aanschaffen, van onverwoestbare spraakknoppen, sprekend planbord tot iPads en iPods met spraak-apps en agenda-apps. Druk op de foto van ‘koffie’ en je hoort: “Mag ik een kopje koffie?” of welke zin je er ook maar in zet. Mensen die niet kunnen spreken krijgen nu letterlijk een stem.
Met een aantal bewoners wordt er op dit moment geoefend met een communicatieapparaat dat het meeste aansluit bij die specifieke bewoner.
Kun je merken dat het project iets teweeg brengt nu het al enige tijd loopt?
Jazeker, door het gebaar van de week in de dagopening en op intranet is het gebruiken van gebaren veel meer gaan leven; je ziet het bij het koffieapparaat ’s morgens en bij de wandeling buiten gebeuren.
Daarnaast gaat er ook voor mij een wereld voor me open bij het leren gebruiken van bijvoorbeeld een iPad. Het is verrassend hoe snel sommige bewoners hiermee leren omgaan.
Kun je iets bijzonders, leuks of indrukwekkends benoemen van wat je tijdens je werk hebt meegemaakt, met de bewoners?
Ach ja, welk voorbeeld zal ik kiezen? Er zijn best veel van dit soort momenten en dat maakt het werken hier zo bijzonder.
Maar indrukwekkend vond ik dat we een communicatieapparaat aan een bewoner lieten zien, waar foto’s van de broodmaaltijd op staan. Met een druk op een knop kan hij aan een ander vragen wat hij graag aangereikt wil hebben. In een oogopslag wist hij wat er allemaal te kiezen/te vragen viel. Na een paar keer voordoen en
samen doen begreep hij de bedoeling. En natuurlijk met wat vallen en opstaan, maar een paar weken later vroeg hij zelf voor de maaltijd om het apparaat! Wauw, wat zullen we nog meer ontdekken?
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.