De jaarfeesten vormen van oudsher het kloppend hart van het culturele leven binnen OlmenEs. Maar waar de een met hart en ziel naartoe leefde, stond de ander steeds vaker op afstand toe te kijken. Het gezamenlijk dragen van de culturele activiteiten en jaarfeesten brokkelde af door uiteenlopende oorzaken. Hoogste tijd voor een revival. Onze gemeenschappelijke identiteit komt onder andere tot uiting door de culturele activiteiten.
De jaarfeesten vormen van oudsher het kloppend hart van het culturele leven binnen OlmenEs. Maar waar de een met hart en z iel naartoe leefde, stond de ander steeds vaker op afstand toe te kijken. Het gezamenlijk dragen van de culturele activiteiten en jaarfeesten brokkelde af door uiteenlopende oorzaken. Hoogste tijd voor een revival. Onze gemeenschappelijke identiteit komt onder andere tot uiting door de culturele activiteiten.
“Waarom doen we wat we doen? Dat zijn we in de loop van de jaren een beetje uit het oog verloren”, zegt directeur Rob de Breij. “We hebben nieuwe bewoners en medewerkers onvoldoende bij de inhoudelijke achtergrond van de feesten betrokken. De organisatie van de jaarfeesten kwam telkens min of meer vanzelfsprekend op de schouders van hetzelfde clubje goedwillenden terecht, waardoor het voor nieuwkomers moeilijk was om aansluiting te vinden. Deze vicieuze cirkel doorbreken we nu door de invulling terug te leggen bij de bewoners en hun begeleiders. De intentie van de vieringen blijft onveranderd, maar welke vorm de feesten aannemen mogen de clusters zelf uitmaken, zolang dit maar recht doet aan de onderliggende inhoudelijke gedachte”
Ruimte
De nieuwe opzet sluit aan bij de omslag die OlmenEs doormaakt waarbij medewerkers en bewoners sowieso meer mogelijkheid krijgen zelf dingen te organiseren. De beweging dat leidinggevenden zich meer op de achtergrond houden en de medewerker en bewoner zelf méér onderneemt, aldus Rob. “Op andere fronten hebben we al gezien dat van de eigen verantwoordelijkheid kracht uitgaat. Ik verwacht dat we op deze manier nieuw talent aanboren.” Om iedereen ook in staat te stellen mee te doen, heeft OlmenEs in de begroting ruimte gemaakt door uren aan de formatie cultuur toe te voegen. Door de planning al ruim van tevoren vast te leggen en te verdelen over de woon- en werkclusters hebben de bewoners en hun begeleiders de tijd om zich voor te bereiden. “Cultuur staat of valt bij de gemeenschappelijke betrokkenheid en die vergroot je door de uitvoering neer te leggen waar die hoort: bij medewerkers en bewoners zelf. Overigens, bij medewerkers en bewoners hoort vanzelfsprekend ook het betrekken van de wettelijk vertegenwoordigers.”
Vorm volgt inhoud
De werkgroep cultuur komt op afstand te staan, legt euritmie- en toneeltherapeut René Schiebergen uit. DWij houden de grote lijn in de gaten en staan de uitvoerders bij als ze hulp nodig hebben. Goed beschouwd zeggen we: wat heb je van ons nodig?” Dat kan om uitleg gaan over betekenis van een specifiek jaarfeest, maar net zo goed om praktische hulpmiddelen. De uitvoerders maken zelf uit welke vorm ze kiezen, maar daarvoor zullen ze zich eerst moeten verdiepen in de inhoud, aldus René. “Uit de bezinning volgt de interpretatie: vorm volgt inhoud. Zo kom je tot verdieping over het hoe en waarom van de vieringen. Op deze manier keren we weer terug naar de oorspronkelijke bedoeling van de jaarfeesten.”
Hoe de cultuurrevival kan uitpakken, heeft de Juniperus al laten zien met de invulling van het oogstfeest van Michaël op 29 september. In kleine groepjes, soms één op één, gingen de bewoners de voorafgaande vrijdag met de werkleider het land op om de pompoenen en zonnebloemen naar de open plek te brengen. Zo kwamen ook de bewoners aan bod die voorheen vanwege de onrust weinig van de vieringen meekregen. “De enthousiastelingen namen hun huisgenoten op sleeptouw. Het was fantastisch om te zien dat er dan een heel andere beleving ontstaat.”
Theateruitjes
De jaarfeesten vormen vooralsnog de hoofdmoot van de cultuurveranderingen, maar ook de dagopening, de zondagsvieringen en de theateruitjes staan open voor vernieuwing. René: “Bij de theaterbezoekjes vallen sommige bewoners buiten de boot. Voor hen doen we dan wat anders, was ooit de intentie, maar dat is langzamerhand wat verwaterd. Die tekortkoming gaan we herstellen.” Het is nu al zo dat de invulling van de zondagsviering door de zondagsvieringscommissie in het woonhuis wordt voorbereid. In de vertrouwde setting van het huis maken dan alle bewoners onderdeel uit van de voorbereiding. En als gevolg van de gemeenschappelijke beleving zal de groep bewoners die voorheen minder betrokken was, mogelijk ook aanwezig willen zijn.
Rob: “Met een breed gedragen cultuuraanpak voorkom je dat je vastloopt in dogmatiek. Met elkaar beantwoorden we iedere keer opnieuw de vraag: waarom doen we wat we doen en hoe gaan we het met elkaar doen?”
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.