‘In OlmenEs wordt het beste uit mensen naar bovengehaald.’ Kirsten weet waarover ze praat, de mbo stagiaire van het Drenthe College heeft al op meer werkplekken in de zorg rondgeneusd. ‘Bij vorige instellingen hoorde ik vaak: probeer maar niet, dat kan die toch niet. Hier worden de bewoners uitgedaagd om eigen keuzes te maken.’
Kirsten en Alice van het Drenthe College, en Agnes van de Hanzehogeschool lopen dit schooljaar stage bij OlmenEs. Alice staat de structuurgroep bij in de kruidentuin, Kirsten heeft al wat meer ervaring en begeleidt de zelfstandige werkers op de boerderij. Agnes werkt aan de Boslaan met de groep zelfstandige bewoners. Alle drie zijn ze min of meer bij toeval met OlmenEs in aanraking gekomen, want toegegeven, de antroposofische zorginstelling was nu niet het eerste stageadres dat bij hen opkwam. Agnes: ‘Ik ging eens mee om een bewoner terug te brengen en was verbaasd dat zoiets bestond.’ Hetzelfde geldt voor de anderen; Alice bezocht de kerstmarkt en raakte enthousiast door de sfeer: ‘Net een dorp’. Kirsten sprak toevallig een van de ouders, zijn positieve verhaal maakte nieuwsgierig.
Open blik
De antroposofische grondslag maakt OlmenEs tot een buitenbeentje in de zorg, toch valt het stagecoördinator Hanneke Weehuizen niet moeilijk om jaarlijks de vijftien tot twintig ervaringsplekken binnen de instelling in te vullen. ‘We zijn inmiddels een bekend adres, de opleidingen sturen ons aanvragen toe, en ik geef zelf een aantal malen per jaar rondleidingen aan studenten die zich beroepsmatig willen oriënteren.’ Ook ziet Hanneke steeds meer aanmeldingen van vakmensen als kandidaat werkbegeleider; bijvoorbeeld ict-ers of timmerlieden die voor een heel andere richting kiezen. Soms kan hun vakbekwaamheid op een ander gebied heel handig zijn. Voordat de stagiaires daadwerkelijk gaan meedraaien, lopen ze een dag mee om de sfeer op te snuiven. Van de nieuwkomers wordt niet verlangd de antroposofische gedachte te omarmen, wel om met open blik de OlmenEs samenleving te beschouwen. ‘Ga met de stroom mee, zeg ik tegen ze, en kijk maar hoe je het ervaart.’
Heb je een vriend?
Dat was wel even wennen, bekent Agnes. ‘De bewoners hier zijn veel mondiger.’ De ander meiden vallen haar grinnikend bij. ‘Ze vragen de oren van je hoofd: Heb je een hond? En daarna al gauw: heb je een vriend?’ Alle drie hebben ze in korte tijd geleerd om grenzen te stellen. Ze hebben zich ook moeten bewijzen. Daar heb je weer iemand die ons komt vertellen wat we moeten doen, kregen ze direct voor de kiezen. Wanneer ga je weer weg? Om het ijs te breken, antwoordde Agnes dat ze van de bewoners een hoop wilde leren.’Die wederkerigheid maakt het voor hen interessant, zo van: die komt pas kijken, leuk. Uiteindelijk binden ze zich dan toch aan je.’ Terug op school hadden ze weer het nodige uit te leggen aan hun medestudenten. Of OlmenEs dan een sekte was, moesten ze niet mediteren, wat betekent antroposofie eigenlijk? Kirsten: ‘Als je dan de visie en het mensbeeld uitlegt, dan spreekt dat een heleboel mensen aan. Bij mij in de groep hebben er zelfs een paar de antroposofische methodiek tot onderwerp van hun spreekbeurt gemaakt.’
Wonen is intiemer
Eenmaal in de vier weken bespreken ze hun praktijkervaringen met Hanneke. ‘Ik streef er dan naar om ook het antroposofisch mensbeeld wat verder uit te diepen, maar laat dat ook weleens liggen als meer urgente zaken zich aandienen.’ Naar aanleiding van een recent incident richt ze haar aandacht op dit moment naar omgaan met agressie en weerbaarheid in dergelijke situaties. Hanneke geeft de voorkeur aan studenten die twee semesterperioden doorlopen. De stagiair begint in een van de werkplaatsen, zo heeft die een vast aanspreekpunt in de persoon van de werkbegeleider, en zo leer je geleidelijk meerdere bewoners kennen. De tweede periode vindt dan plaats in een van de bewonershuizen, legt Hanneke uit. ‘Wonen is intiemer, zowel voor de bewoner als de stagiair.’ Dat is ook de ervaring van Agnes, de woonbegeleiding vraagt om een meer subtiele aanpak; af en toe wat afstand nemen om te observeren wat er gebeurt en je dan afvragen wat je kan toevoegen.
Sommige stagiairs willen nooit meer anders dan OlmenEs, maar Hanneke spoort hen aan ook elders hun vleugels uit te slaan. ‘Het is goed om eerst rond te kijken, OlmenEs is zo specifiek en vertrouwd.’ Alice volgt haar advies, ze wil nog andere ervaringen opdoen; werken met lichamelijk gehandicapten, of met jongeren. OlmenEs heeft bij Agnes de ogen geopend hoe je een visie op de zorg kunt delen en tegelijkertijd de ruimte krijgt om af te wijken. Ze ziet zichzelf wel terugkeren. En Kirsten? Nee, hoe fijn ze de dorpse sfeer ook vindt, het zou haar toch een beetje te benauwen op den duur. ‘Ik ben iemand die graag uitvliegt. Geef mij maar drie banen; dan eens even hier, dan weer daar.’
OlmenEs is een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking centraal in Noord Nederland. Antroposofie is onze basis. Wij bieden zorg, begeleiding en ondersteuning bij het samen wonen, samen werken en samen leven. Voor ons is de persoonlijkheid van de bewoner leidend, niet zijn beperking.